Wskazówki eksperta dla lepszej akustyki w szkole
Niższy poziom hałasu służy wszystkim
Hałas w szkole ma negatywny wpływ na zdrowie uczniów, powodując bóle głowy i stres. Wpływa to również na zdolność uczenia się i rozumienia przekazów słownych, częściowo dlatego, że trudno jest usłyszeć osoby mówiące, a częściowo dlatego, że trzeba wykorzystywać część mocy mózgu, aby odfiltrować przeszkadzające dźwięki. Ponadto, utrzymanie koncentracji na nauce i słuchaniu nauczyciela w hałaśliwym otoczeniu jest zwyczajnie męczące. Do nauki potrzebne jest spokojne otoczenie i dobra akustyka.
Hałas jest również stresujący i uciążliwy dla nauczycieli. Badania pokazują, że wraz ze wzrostem jego poziomu wzrasta tętno, ciśnienie krwi i poziom adrenaliny. Ponadto z czasem hałas może prowadzić zarówno do szumu w uszach, jak i ubytku słuchu. Dlatego tak ważne jest podejmowanie aktywnych działań na rzecz poprawy środowiska akustycznego w szkołach.
Jak rozwiązać hałaśliwy problem?
Co to jest dźwięk i jak zachowuje się w przestrzeni? Mówiąc najprościej, dźwięk składa się z niewielkich zmian ciśnienia powietrza, które odbieramy za pomocą naszego słuchu. Dźwięk rozchodzi się we wszystkich kierunkach, tak samo jak fale w wodzie. Dociera do nas bezpośrednio, a także odbija się od ścian i sufitów. Tak jak światło odbija się w lustrach, tak fale dźwiękowe odbijają się od twardych powierzchni i odbijają się dalej, co prowadzi do długiego pogłosu. Z drugiej strony miękkie powierzchnie pochłaniają część dźwięku za każdym razem, gdy przez nie przechodzi, co oznacza, że zmniejszają ogólny poziom hałasu w pomieszczeniach.
Na szczęście istnieją sposoby na obniżenie poziomu hałasu. Są to m.in.
1) Wyciszenie dźwięku u źródła
2) Blokowanie dźwięku i utrzymywanie go jak najbliżej źródła dźwięku
3) Pochłanianie dźwięku, który rozprzestrzenił się w pomieszczeniu
4) Rozpraszanie odbitego dźwięku.
Dźwiękochłonny sufit to podstawa
Ponieważ sufit stanowi tak pokaźną i istotną część pomieszczenia, akustyczny sufit podwieszany to najlepszy sposób na stworzenie przestrzeni, w której mowa będzie dobrze słyszalna i zrozumiała. Istnieją wytyczne dotyczące projektowania środowiska akustycznego w przestrzeniach publicznych. Aby spełnić wymagania, sale lekcyjne i jadalnie powinny mieć sufit podwieszany z płytami o grubości co najmniej 40 mm.
Aby przerwać odbicia między ścianami, na jednej z każdej pary przeciwległych ścian należy zamontować panele akustyczne o minimalnej grubości 40 mm. Dobrą zasadą tworzenia przyjemnego środowiska akustycznego jest pokrycie panelami akustycznymi od 10 do 15% całkowitej powierzchni ściany. Aby osiągnąć najlepsze efekty, panele akustyczne powinny być umieszczone na wysokości uszu uczniów i nauczycieli (stojących i siedzących), czyli między 700 mm a 1900 mm od podłogi.
Praktyczne wskazówki - jak wyciszyć sale lekcyjne
Produkty dźwiękochłonne to doskonały sposób na wyciszenie klasy. Pomagają obniżyć poziom hałasu, gdy wiele osób mówi jednocześnie oraz umożliwiają uczniom lepsze zrozumienie tego, co mówi nauczyciel. Jeśli uczniowie dobrze słyszą słowa nauczyciela, łatwiej im się uczyć, czują się też spokojniejsi. Dobra akustyka jest również ważna dla zdrowia nauczycieli, ponieważ wraz ze wzrostem poziomu hałasu, rośnie też tętno i ciśnienie.
- Warto wybrać krzesła na płozach, które generują mniejszy hałas niż krzesła z czterema nogami. Jeśli nie jest to możliwe, można wyciszyć odgłosy szurania, umieszczając filcowe podkładki na nogach tradycyjnych krzeseł.
- Warto także zaopatrzyć się w stoły z dźwiękochłonnymi blatami.
- Panele dźwiękochłonne na tej samej wysokości co tablica szkolna pomagają rozbić dźwięk odbijany od twardej ściany i ułatwiają nauczycielowi mówienie i bycie słyszanym. Panele powinny znajdować się na wysokości ucha nauczyciela i mieć grubość co najmniej 40 mm.
- Zamontowanie paneli dźwiękochłonnych na jednej z dwóch przeciwległych ścian to skuteczny sposób na rozbicie dźwięku w pomieszczeniu, co w dużym stopniu przyczynia się do stworzenia przyjemnego otoczenia akustycznego.
- Otwarte regały i półki pomagają skutecznie rozprzestrzeniać dźwięk (podczas gdy drzwi go odbijają). Tego typu meble rozbijają odbicia między ścianami i kierują dźwięk w górę na dźwiękochłonne panele sufitowe.
- Ze względu na swój rozmiar sofy tapicerowane bardzo dobrze pochłaniają dźwięk, zwłaszcza dźwięk o niskiej częstotliwości, który uniemożliwia zrozumienie tego, co jest mówione. Jest to szczególnie przydatne dla uczniów z wadami słuchu. Pufy i siedziska również skutecznie pochłaniają dźwięk.
Ciszej w stołówce
Badania pokazują, że zmysł słuchu jest połączony ze zmysłem... smaku! Oznacza to, że trudniej jest właściwie smakować jedzenie w hałaśliwym otoczeniu. Ponieważ zarówno uczniowie, jak i pracownicy muszą odpocząć i naładować baterie podczas przerwy obiadowej, ważne jest, aby stołówka szkolna zapewniała ciche, przyjemne otoczenie akustyczne.
- Warto podzielić pomieszczenie przy pomocy ścianek działowych, co pomaga ograniczyć rozprzestrzenianie się dźwięku. Pamiętaj, że aby ekrany spełniały swoją funkcję, muszą być zarówno wysokie, jak i dźwiękochłonne. Przez niskie ekrany dźwięk będzie nadal przechodził i odbijał się od twardych powierzchni.
- W stołówce dobrze jest mieć tapicerowane sofy, które skutecznie pochłaniają dźwięk.
- Ścienne panele akustyczne blisko źródła dźwięku, np. rozmów prowadzonych przy stołach lub brzęku talerzy i sztućców to znany sposób na zwiększenie ich efektywności w pochłanianiu niechcianych hałasów.
- Ścienne panele akustyczne w innych miejscach w pomieszczeniu załamują dźwięk odbity od twardych ścian i ograniczają jego dalsze rozprzestrzenianie się. Panele powinny mieć grubość co najmniej 40 mm i być umieszczone na wysokości uszu.
- Zasłony i ciężkie tekstylia sprawdzą się jako uzupełnienie paneli akustycznych. Muszą być marszczone, tak aby dwa metry tkaniny pokrywały jeden metr powierzchni ściany. Należy je zawiesić w niewielkiej odległości od ściany/okna.
- Półcylindryczne panele akustyczne między oknami są efektywne i stanowią ciekawą dekorację.